De keuze voor een rechtsvorm

Dit artikel gaat over rechtsvormen en helpt je op weg om te kiezen welke het beste bij je past. Wanneer je een initiatief of project hebt bedacht en je wilt hier daadwerkelijk mee aan de slag gaan, dan is de kans groot dat er een moment komt waarop je ‘officiëler’ te werk moet gaan. Dat geldt helemaal wanneer je te maken krijgt met een vorm van financiering en juridische aansprakelijkheid.

Wat zijn rechtsvormen?

Wanneer je besluit om professioneel aan de slag te gaan met jouw activiteiten dan ga je volgens de wet bedrijfsactiviteiten ontplooien. Dit brengt een vorm van aansprakelijkheid met zich mee waarbij onder andere vastgelegd is hoe er omgegaan wordt met eventuele schulden die ontstaan. Daarnaast heeft de soort rechtsvorm invloed op de verplichtingen met betrekking tot de belasting die je betaalt. Tenslotte wordt ook de beslissingsbevoegdheid vastgelegd bij de keuze voor een rechtsvorm.

Welke soorten rechtsvormen zijn er?

In Nederland kennen we meerdere rechtsvormen. Als je opdrachten aanneemt en uitvoert of dat wilt gaan doen zul je een keuze moeten maken voor één van de rechtsvormen. Ook kan je subsidies en fondsen alleen aanvragen als je officieel ingeschreven bent. Iedere rechtsvorm heeft zijn eigen kenmerken. Bij de keuze voor de juiste ondernemingsvorm zijn vier aspecten van belang:

• Financiële aansprakelijkheid
• Kapitaal
• Samenwerking
• Belastingen en sociale zekerheid.

Daarvan is financiële aansprakelijkheid het meest 'harde' aspect. Hieronder staan de, voor de cultuursector meest relevante, rechtsvormen beschreven. Daarbij kan je doorklikken naar de website van de Kamer van Koophandel waar je aanvullende informatie vindt.

De eenmanszaak (geen rechtspersoonlijkheid)

Het oprichten van een eenmanszaak gaat relatief gemakkelijk en snel. Je bent privé aansprakelijk en je hebt, zeker in de eerste jaren, meerdere vormen van belastingvoordelen. Klik hier voor meer informatie over de eenmanszaak.

De vennootschap onder firma of v.o.f. (geen rechtspersoonlijkheid)

Deze rechtsvorm bedoeld voor mensen die samen met anderen een bedrijf willen oprichten. Je brengt samen kennis, materialen en financiële middelen in en regelt de onderlinge afspraken door contracten op te stellen. Klik hier voor meer informatie over de v.o.f.

De stichting (rechtspersoonlijkheid)

In de cultuursector kom je ook vaak de stichting als rechtsvorm tegen. Deze heeft geen privé aansprakelijkheid tenzij er sprake is van grove nalatigheid bij bestuurders. Een stichting heeft per definitie geen winstoogmerk. Je mag wel mensen in dienst nemen en een positief financieel resultaat hebben maar uiteindelijk zet je dit geld in om het maatschappelijk, ideëel of sociaal doel van je stichting te bereiken. Ook wanneer je subsidies en fondsen wilt gaan aanvragen is een stichting als rechtsvorm vaak een vereiste. Een stichting kenmerkt zich doordat het een officieel bestuur heeft. Klik hier voor meer informatie over de stichting.

De besloten vennootschap of b.v. (rechtspersoonlijkheid)

Een b.v. kan je alleen of met meerdere mensen oprichten. De b.v. is als onderneming aansprakelijk voor schulden. Er kunnen meerdere eigenaren zijn doordat je aandelen uitgeeft. Op die manier kan je ook voor bijvoorbeeld een startkapitaal zorgen. De aandeelhouders beslissingsbevoegdheid dus zorg dat dit goed geregeld is. Een b.v. brengt verschillende verplichtingen met zich mee zoals het opstellen van een jaarrekening. Klik hier voor meer informatie over de b.v.

De Vereniging

Een vereniging richt je meestal op om een bepaald doel te realiseren. Je hebt daarvoor geen startkapitaal nodig. Meestal maak je middels de vereniging geen winst. Een vereniging heeft minimaal twee leden die deelnemen aan de ledenvergaderingen. Daarbij heeft ieder lid één stem. Je kunt een vereniging oprichten met volledige rechtsbevoegdheid (dat gaat via de notaris) of zonder rechtsbevoegdheid (en dus is een notariële akte ook niet nodig. Daarnaast kan je overwegen of je een vereniging met of zonder onderneming opricht. Wanneer je kiest voor het eerste betaal je vennootschapsbelasting en in sommige gevallen krijg je te maken met btw. Je kunt dan ook profiteren van een aantal aftrekposten. Op de website van de Kamer van Koophandel vind je meer informatie over de vereniging.

Overige rechtsvormen

Er is nog een aantal rechtsvormen maar die komen wat minder vaak voor en zijn over het algemeen wat gecompliceerder qua oprichting, aansprakelijkheid en bijvoorbeeld het in te leggen kapitaal. We verwijzen je graag door naar de Kamer van Koophandel wanneer je hier meer over wilt lezen. Klik dan op de linkjes hieronder.

• Maatschap
• Een commanditaire vennootschap
• Naamloze vennootschap of n.v.
• Coöperatieve vereniging
• Limited Liability Partnership of LLP

Hoe bepaal je welke vorm het beste bij je past?

Bij het bepalen van de rechtsvorm kijk je naar een aantal zaken. Allereerst gaat het erom of je het bedrijf alleen of met meerdere mensen wilt starten (dan wel dat er meerdere eigenaren zijn). Daarnaast kijk je goed naar de manier waarop je om wilt gaan met de aansprakelijkheid in het geval van financiële missers. Kijk niet alleen naar het nu, maar bedenk ook vast waar je in de toekomst naar toe wilt groeien. Tenslotte is het goed om te weten hoe je fiscaal gezien het beste uit kunt komen.

Uit wie bestaat de onderneming?

Wanneer je als freelancer, zzp-er of op een andere manier in je eentje een bedrijf start, dan is de eenmanszaak of een besloten vennootschap aan te raden. Je gaat dan kijken welke risico’s je kunt gaan lopen en je kunt deze beperken door bijvoorbeeld een verzekering af te sluiten. Ga je met meerdere mensen starten dan zijn er meer opties voor een rechtsvorm.

Aansprakelijkheid

Bedenk ook goed hoe je om wilt gaan met de aansprakelijkheid bij financiële tegenvallers. Als je een eenmanszaak begint dan ben je in de regel ook privé aansprakelijk wanneer er iets gebeurt. Datzelfde geldt bij een v.o.f. (vennootschap onder firma). Als er schuldeisers zijn, dan kunnen die zelfs aanspraak maken op jouw privébezittingen, en wanneer je het niet goed geregeld hebt, zelfs op die van jouw partner. Wanneer jouw onderneming een rechtspersoonlijkheid heeft, dan zal dat alleen gebeuren in gevallen zoals aantoonbare nalatigheid.

Meer hulp bij het maken van jouw keuze

In dit overzicht van de Kamer van Koophandel staan alle rechtsvormen op een rijtje en kan je gemakkelijk de kenmerken aflezen. Daarnaast kan je ook contact opnemen met de Kamer van Koophandel om je te laten adviseren wanneer je er zelf niet helemaal uit komt.

Hoe word je een rechtsvorm?

Wanneer je een eenmanszaak of een v.o.f. wilt oprichten dan kan je een afspraak maken bij de Kamer van Koophandel en je zonder al teveel moeite inschrijven. Zij informeren je ook over het aanmelden bij de Belastingdienst. Wanneer je een rechtsvorm met rechtsaansprakelijkheid opricht (zoals een b.v. of een stichting) dan doe je dat via de notaris. Daar zijn kosten aan verbonden en bij sommige rechtsvormen is een startkapitaal vereist. Neem bij twijfel altijd even contact op met de Kamer van Koophandel.

Disclaimer

Bij het schrijven van dit artikel hebben we ons laten inspireren door de informatie vanuit het Ondernemersplein van de Kamer van Koophandel. Deze digitale omgeving biedt nog veel meer informatie over bedrijfsactiviteiten en aanverwanten.

Mocht je vanuit jouw expertise zelf over kennis beschikken die bij dit onderwerp zou passen, of zie je mogelijkheden tot de verbetering van deze tekst, dan zien we jouw bericht graag tegemoet via info@cultuuracademy.nl.