Veiligheid in de cultuursector

Je bent als organisator of initiatiefnemer vaak ook degene die verantwoordelijk is voor de veiligheid. Wanneer je bezoekers krijgt of anderen inhuurt is dat extra belangrijk. Ook moet je goed opletten wanneer je met gevaarlijke materialen, stoffen en gereedschappen te maken krijgt. Door een veiligheidsplan te maken denk je automatisch na over mogelijke scenario’s en oplossingen. Op die manier kan dat bijdragen aan het beperken van de risico’s die jouw initiatief of project met zich meebrengt.

Wat verstaan we onder veiligheid?

Veiligheid is natuurlijk een enorm breed begrip. Sowieso is het voor iedereen raadzaam om je goede verstand te gebruiken bij wat je doet. Op die manier kan je ook zonder specifieke kennis al zorgen voor een veiligere omgeving. Het is ook niet gek dat je lang niet alle wet- en regelgeving in de cultuursector kent. Denk altijd logisch na en durf om hulp te vragen. We hebben hieronder al enkele onderwerpen waar je rekening mee kunt houden benoemd.

Veiligheid bij de fabricage van jouw werk

Sommige kunstenaars, ontwerpers en andere mensen in de cultuursector maken hun eigen werk met behulp van gereedschappen. Zorg altijd dat je veilig werkt en maak gebruik van de handleiding die bij het gereedschap is geleverd. Houd je aan de gestelde regels want een ongeluk zit in een klein hoekje.

Veiligheid bij de op- en afbouw / arbo-regels

Wanneer je een evenement of een voorstelling produceert of bezig bent met de op- en afbouw, dan is het belangrijk dat je dat op een veilige manier doet. Daar is regelgeving voor (al vinden mensen die soms wat overdreven en tijdrovend). Echter, er zijn talloze voorbeelden van ongelukken die voorkomen hadden kunnen worden. Bovendien ben je als hoofdaannemer vaak verantwoordelijk en aansprakelijk. Enkele maatregelen die je kunt nemen om dit te beperken:

• Laat alleen gecertificeerde mensen werken met machines zoals heftrucks of hoogwerkers.
• Zet altijd een helm op wanneer er boven jouw hoofd gewerkt wordt (bijvoorbeeld wanneer er licht wordt ingehangen in een dak).
• Draag zoveel mogelijk goed gecertificeerde veiligheidsschoenen.
• Wanneer je boven de 2,5 meter gaat klimmen doe je dat altijd met klimbeveiliging.
• Zorg dat er altijd iemand met een BHV-diploma of iemand met vergelijkbare kennis aanwezig is.

Op deze website kan je iets meer informatie vinden over dit onderwerp.

Brandvoorschriften

Wanneer je een evenement organiseert of een project of initiatief op een bepaalde locatie wilt uitvoeren dan krijg je altijd te maken met brandvoorschriften. Die hebben betrekking op de brandveiligheid van de ruimte, de faciliteiten en de materialen die je gebruikt. Door middel van deze regelgeving kan je sneller voorkomen dat er brand ontstaat op locatie. Ook heeft het onderwerp betrekking op de manier waarop je in nooduitgangen voorziet of een locatie wilt gaan ontruimen in geval van bijvoorbeeld een brand. Denk in ieder geval altijd aan zaken als:

• Wat te doen bij een kleine en een grote brand?
• Brandblusmiddelen.
• Nooduitgangen.
• Brandvertragend materiaal of impregneermiddel gebruiken.
• Opvragen van bouwboeken bij leveranciers van bijvoorbeeld tenten.
  

Medische voorzieningen

Bij de uitvoering van een initiatief of project kan er altijd iets gebeuren wat betrekking heeft op lichamelijk letsel. Je kunt dit tot een minimum beperken door zoveel mogelijk veiligheidsaspecten in te bouwen. Soms heeft iemand echter pech of er gebeurt iets onverwachts. Daarom is het goed om medische voorzieningen te treffen. Vaak is een goede EHBO-kist al voldoende. In sommige gevallen is het aan te raden om iemand met een BHV-diploma op locatie te hebben. Wanneer je enkele honderden bezoekers verwacht of je richt je middels jouw programma op bijzondere doelgroepen, dan is het raadzaam om een EHBO-organisatie aanwezig te hebben op locatie. In veel gevallen wordt dit bij het verlenen van een vergunning zelfs als eis gesteld. De EHBO heeft alle kennis om met zaken om te gaan zoals letsel na valpartijen of vechtpartijen, allergische reacties, oververhitting en overmatig drank- dan wel drugsgebruik.

Verkeersveiligheid

Bij initiatieven of projecten waarbij je bezoekers en/of leveranciers verwacht is het ook goed om een analyse van het verkeer in de omgeving te maken. Er komen dan opeens mensen op een plek die niet altijd bedoeld is voor grotere stromen verkeer. Kijk goed of je voldoende parkeerplekken hebben, of mensen veilig van en naar de locatie kunnen komen en of het tot overlast kan leiden voor bijvoorbeeld buurtbewoners. Tref indien nodig gepaste maatregelen, zoals het inhuren van (gecertificeerde!) verkeersregelaars of het afzetten van straten. Neem het verkeersplan op in jouw veiligheidsplan. Daarmee wordt het ook beoordeeld door relevante afdelingen binnen de gemeente.

Weersomstandigheden

Je kunt ook te maken krijgen met bijzondere weersomstandigheden. Dit geldt niet alleen voor activiteiten in de open lucht. Wanneer je iets organiseert in een bestaande locatie dan wel in een gebouw dan kan het weer alsnog van invloed zijn op bijvoorbeeld de bereikbaarheid van de locatie of de gevoelstemperatuur van bezoekers. Wanneer je wel iets in de buitenlucht gepland hebt, dan krijg je uiteraard met meer dingen te maken. Het weer kan in dit land heel onvoorspelbaar zijn en binnen een korte tijd en onverwacht veranderen. Zorg dat je die verschillende scenario’s uitwerkt in jouw veiligheidsplan. Daarin neem je de kans op het scenario op en je benoemt mogelijke maatregelen en je volgt het weer goed via bekende weerapplicaties. Denk aan weersomstandigheden zoals:

Regen

Hierdoor kunnen bezoekers en medewerkers onderkoeld raken en het kan faciliteiten ontregelen.

Sneeuw

Dit kan leiden tot gladheid, onderkoeling van bezoekers en medewerkers en het kan faciliteiten ontregelen.

Harde wind

Bij harde wind kunnen faciliteiten omvallen en stuk gaan. Dat kan tot storingen leiden of tot ongelukken. Zorg dat je altijd volgens een bouwboek werkt in het geval van tenten. Zorg ook dat alle constructies zoals steigers zijn berekend op verschillende windkrachten.

Onweer

Dit is een gevaarlijke situatie voor bezoekers en medewerkers. Onweer kan heel onvoorspelbaar zijn en snel en plaatselijk opduiken. Zorg dat de belangrijkste objecten geaard zijn in de grond (in overleg met een stroomleveranciers is dat vaak goed te regelen). Maak ook een plan voor een eventuele ontruiming van de locatie.

Hitte

Het kan ook heel erg warm worden. Dit kan leiden tot oververhitting en uitdroging van bezoekers en medewerkers. Zorg dan altijd voor voldoende schaduwplekken en biedt de mogelijkheid om (gratis) water te tappen. Zet nooit sproeiers aan bij erge hitte, ook niet bij kleine kinderen. Dan verkoelt alleen de buitenkant van de persoon en kan de lichaamswarmte er niet goed uit.

Veiligheid bij drank en voedsel

Het kan zijn dat je besluit om ook horecavoorzieningen te treffen. Als organisator ben je ervoor verantwoordelijk dat eten en drinken op de juiste manier bereid en verkocht worden. Zorg ervoor dat je altijd hygiënisch te werk gaat en dat voedsel op de juiste manier wordt bereid. De Verklaring Sociale Hygiëne (SVH) is een belangrijk diploma in de horeca. Hiermee toon je aan voldoende kennis te bezitten en je weet hoe je het beste in actie kunt komen in bepaalde situaties. Ook wanneer je gebruik maakt van bijvoorbeeld foodtrucks dan blijft het de verantwoordelijkheid van de organisator. Maar bovenal wil je niet dat mensen iets overkomt. Let ook op het gebruik van gasflessen (maak desnoods een aparte opslag hiervoor) en let erop dat open vuur heel onveilig en vaak niet eens toegestaan is. Je kunt hier verder klikken voor meer informatie vanuit de Kamer van Koophandel en vanuit de Nederlandse Voedsel- en Waren Autoriteit.

Een veiligheidsplan

Het veiligheidsplan is een overzichtelijk document waarin alles staat dat van invloed kan zijn op de veiligheid rondom jouw initiatief of project. Je kunt er afspraken en voorschriften in opnemen en je denkt automatisch na over een heleboel verschillende aspecten. Het veiligheidsplan heb je op locatie altijd bij je en je kunt er altijd in terugkijken. In het document komen verschillende mogelijke scenario’s terug van situaties die zich kunnen voordoen. Daarnaast kan je ook gemakkelijk terugvinden wie waarvoor (deels) verantwoordelijk is. We hebben meer informatie over en enkele voorbeelden van een veiligheidsplan voor je klaar staan.

Mocht je vanuit jouw expertise zelf over kennis beschikken die bij dit onderwerp zou passen, of zie je mogelijkheden tot de verbetering van deze tekst, dan zien we jouw bericht graag tegemoet via info@cultuuracademy.nl.