Positionering

In de dynamische wereld van kunst en cultuur is effectieve positionering essentieel voor het bereiken van je publiek. Culturele makers en instellingen kunnen dit doen door een unieke positionering te vinden die resoneert met hun doelgroep. Dit artikel duikt in de essentie van positionering en biedt praktische inzichten voor cultuurprofessionals.

Wat is positionering?

Positionering bepaalt hoe je je in de ogen van je publiek onderscheidt van anderen. In marketingtermen betekent dit hoe een merk zich verhoudt tot zijn concurrenten. Het draait niet alleen om daadwerkelijk onderscheidend vermogen, maar vooral om ervaren onderscheidend vermogen: het creëren van een unieke identiteit die beter aansluit bij de behoeften en wensen van je doelgroep dan die van de concurrentie. Dit helpt bij het opbouwen van een loyale fanbase en het versterken van je merkidentiteit.

Positie bepalen

Om je huidige positionering te bepalen en je ideale positionering te bereiken, start je met het analyseren van je huidige situatie, zowel intern als extern. Begin met het in kaart brengen van je sterke en zwakke punten en overweeg vervolgens je droompositie: wie inspireren je het meest en wat wil je bereiken in je carrière? Na deze zelfreflectie pas je gerichte strategieën toe om van je huidige positie naar je gewenste positie te evolueren.

-> De interne marketingomgeving verwijst naar alles binnen jouw eigen bedrijfsomgeving dat direct met jouw initiatief of project te maken heeft. Door deze omgeving grondig te analyseren, krijg je inzicht in je sterke punten en de gebieden die aandacht nodig hebben.

-> Een analyse van je externe marketingomgeving helpt bij het identificeren van kansen en bedreigingen buiten je directe controle. Dit omvat factoren die je niet kunt beïnvloeden, zoals demografische, economische, sociaal-culturele, technologische, ecologische en politieke ontwikkelingen, evenals elementen die je wel kunt beïnvloeden, zoals doelgroepen, concurrentie, leveranciers en stakeholders.

Kansen en bedreigingen

Een SWOT-analyse, ook wel sterkte-zwakteanalyse genoemd, biedt in één oogopslag inzicht in de kansen en aandachtspunten voor je onderneming. SWOT staat voor strengths, weaknesses, opportunities en threats. Voordat je begint, bepaal je eerst het onderwerp van de analyse—of je nu je artistieke werk of je marketingstrategie onderzoekt. De analyse moet altijd in relatie staan tot het veld waarin je opereert, bijvoorbeeld jouw organisatie ten opzichte van je concurrenten.

Missie en visie definiëren

Vroeg in je carrière je missie en visie definiëren helpt bij het stellen van doelen die je artistieke identiteit vormgeven. Dit betekent dat je de verre toekomst in beeld brengt en je grote droom beschrijft. Hoe ziet de ideale wereld eruit voor je onderneming of organisatie en wat vind je belangrijk? Formuleer in enkele zinnen wat succes betekent voor jouw idee. Enkele voorbeelden zijn:

• Museum Arnhem: ‘Op onze unieke locatie waar natuur- en cultuurbeleving samenkomen, willen wij inzicht én uitzicht bieden. Wij doen dat met een gevarieerd en gedurfd programma.’
• LUX: ‘Onze programmering is erop gericht te vernieuwen, te verdiepen en te verbinden. LUX wil een basis zijn waar een divers publiek zich thuis voelt. [...] Op deze manier draagt LUX bij aan een humane, kleurrijke en duurzame samenleving.’
• Introdans: ‘De danskunst als doel op zich om van te genieten en tevens als middel om mensen erbij te laten horen, te verbinden en mee te laten doen. Dat is onze missie.’

Positioneringsstrategieën

Een succesvolle positionering vereist een duidelijke strategie. Je moet je unieke eigenschappen benadrukken en deze effectief naar hun publiek communiceren. Maar hoe bepaal je je strategie? Drie belangrijke pijlers zijn:

1. Doe je eigen onderzoek
   Om je eigen strategie te bepalen, kijk je eens naar vergelijkbare makers en projecten die actief zijn in marketing en publieke activiteiten, zoals tentoonstellingen en samenwerkingen. Houd ze in de gaten door hun projecten en artistieke ontwikkelingen te volgen, of door ze persoonlijk te ontmoeten op evenementen en netwerkbijeenkomsten. Lees ook artikelen en rapporten over de kunstsector om trends en inzichten op te pikken. Dit helpt je om je eigen unieke strategie te bedenken en je te onderscheiden van de rest!
2. Verzamel feedback
   Daarnaast is het belangrijk om interne analyses te doen: gebruik feedback van exposities, reacties van bezoekers en gesprekken met collega-kunstenaars om te begrijpen hoe je werk wordt ontvangen en waar je kunt verbeteren. Door actief feedback te verzamelen en in te spelen op de voorkeuren van je publiek, blijf je relevant en kun je je aanbod continu verbeteren.
3. Onderscheid je
   Hoewel het belangrijk is om op de hoogte te zijn van de behoeften van je publiek, hoef je niet te voldoen aan wat iedereen aanbiedt. Zoek jouw niche binnen de kunstwereld en benadruk wat jou uniek maakt. Dit kan een bijzondere techniek, thema of benadering zijn die je kunst onderscheidt, maar ook een unieke historische achtergrond, een bijzondere artistieke visie of een specifiek doel dat je nastreeft.

Bronnen

• Frankwatching - Strategisch positioneren
• Cultuurmarketing - SWOT-analyse: uitleg en tips
• KVK - Een SWOT-analyse maken in 5 stappen
• Introdans - Over Introdans
• LUX - Stichting LUX
• Museum Arnhem - Missie & Visie

Marketingplan

Een goed marketingplan helpt je als culturele organisatie om je publiek te bereiken en te betrekken. Of je nu een festival, theaterproductie of concert organiseert, het is belangrijk om helder te krijgen wie je wilt aanspreken, hoe je dat doet en met welke middelen. Dit artikel biedt een overzicht van de belangrijkste onderdelen van een marketingplan, met praktische tips en voorbeelden.

Datagedreven marketing en privacywetgeving

Als marketeer verzamel je data om je publiek beter te begrijpen en je strategie te optimaliseren. Datagedreven marketing helpt je effectiever te werken, maar privacywetgeving zoals de AVG stelt duidelijke grenzen. In dit artikel lees je hoe je slim met data omgaat zonder de regels te overtreden.

Doelgroepenanalyse en -beleid

Veel culturele ondernemers en kunstenaars hebben de drang om hun werk uit te dragen en een publiek te raken. Om dat effectief te doen, is het belangrijk vooraf te bepalen op welke mensen je je richt en hoe je ze wilt bereiken. Dit artikel biedt inzicht in hoe je jouw kerndoelgroep en groei-doelgroep kunt identificeren, persona's kunt creëren, de klantreis kunt optimaliseren en een community kunt bouwen, wat de basis vormt voor een effectieve marketingstrategie.